Chociaż na pierwszy rzut oka nie widać wyraźnego związku pomiędzy żywieniem a zdrowiem psychicznym, to jednak dieta oraz zdrowie psychiczne są nierozerwalnie ze sobą związane, ich oddziaływanie jest wzajemne; w wyniku nieodpowiedniej diety zaostrzają się problemy psychiczne, a występowanie zaburzeń psychicznych prowadzi do złych nawyków żywieniowych.
Wielu z nas jest świadomych, jak wybory żywieniowe wpływają na środowisko, pracę naszego serca, na naszą figurę. Nie zastanawiamy się jednak nad tym, jak dieta oddziałuje na mózg. Pomimo stałego rozwoju techniki i wiedzy medycznej problemy psychiczne i fizyczne spowodowane złymi nawykami żywieniowymi nadal występują z niepokojącą częstotliwością.
Dziś już wiadomo, że żywienie w psychiatrii jest tak samo ważnym czynnikiem wpływającym na zdrowie, jak w gastrologii, kardiologii czy endokrynologii. W ostatnich latach diametralnie wzrosła liczba badań dotyczących wpływu żywienia na stan psychiczny. Pojawiła się stosunkowo nowa gałąź psychiatrii NUTRIPSYCHIATRIA- inaczej psychiatria żywienia, która bada wpływ jakości żywienia i składników odżywczych na zdrowie psychiczne. Dowiedziono, że interwencje żywieniowe mogą pomóc pacjentom zwalczać niekorzystne skutki leków, poprawiać nastrój, zwalczać lęki z którymi się zmagają.
Spożywamy coraz więcej cukrów prostych przetworzonych, wysokoenergetycznych i ubogich w wartości odżywcze produktów spożywczych. Spożywamy mniej warzyw bogatych w błonnik, który jest pożywką dla dobrych bakterii. Można by powiedzieć, że nasz układ pokarmowy nie jest „zahartowany”, co przekładać się może na zdrowie psychiczne . Mózg zużywa energię pochodząca z żywności. Jego sprawne działanie zależy więc od dostarczonych organizmowi substancji. Istnieje powiązanie układu pokarmowego z układem nerwowym tzw. osi jelita-mózg. Tworzą je liczne komórki nerwowe, które ostatecznie łączą ze sobą przewód pokarmowy z układem nerwowym. Jelitowy układ nerwowy to największe skupisko komórek nerwowych poza mózgiem. Nie bez przyczyny przewód pokarmowy określany jest niekiedy mianem „ drugiego mózgu”. Wpływ na czynność układu nerwowego i układu pokarmowego mają hormony, neuroprzekaźniki, komórki układu odpornościowego, ale również bakterie będące w układzie pokarmowym ( tzw. mikrobiota jelitowa). Biorąc pod uwagę, że mikroflora jelit wpływa na czynność Ośrodkowego Układu Nerwowego, a jej skład zależny jest od odżywiania, doskonale widoczna staje się korelacja pomiędzy odżywianiem a zdrowiem psychicznym.
Co jeść aby cieszyć się dobrą kondycją psychiczną?
– sięgaj po prebiotyki: cebula, czosnek, por, szparagi, banany, korzeń cykorii, mniszek lekarski,
– pamiętaj o probiotykach takich jak: kapusta kiszona, ogórki, jogurt, kefir,
– stosuj dietę śródziemnomorską bogatą w produkty pełnoziarniste, drób, rośliny strączkowe, świeże owoce,
szpinak, jarmuż, rukola, orzechy, oliwa z oliwek, rzepak,
– ograniczaj cukier, tłuszcze zwierzęce, czerwone mięso,
– unikaj fast foodów, kolorowych napojów, słodyczy. Te grupy produktów nie tylko są bardzo kaloryczne,
ale są ubogie w substancje odżywcze. Zamiast lubianych przez mózg witamin czy kwasów omega-3 posiadają
pełno utwardzonych tłuszczy, cukrów prostych i dodatków do żywności,
– jedz różnorodnie. Podstawą diety dobrej dla zdrowia psychicznego są produkty zbożowe, tłuste ryby, orzechy,
warzywa strączkowe, warzywa ciemnozielone, fermentowane napoje mleczne. Wybieraj produkty bogate
w wielonienasycone kwasy, kwas foliowy, witaminy B6 i B12.
Oczywiście prawidłowe odżywianie jest jednym z czynników wpływających lub łagodzących przebieg choroby psychicznej. W wielu przypadkach niezbędne jest leczenie farmakologiczne i psychoterapia
Badania koncentrujące się na związkach między jakością diety a zaburzeniami psychicznymi są dosyć nowe. Rola żywienia w zakresie zdrowia psychicznego jest bardzo złożona, nieustannie trwają prace, które mają na celu rozwikłanie wielu zagadek związanych z tym zagadnieniem.